یادداشت های پسری که دیگه چهار ساله نیست

اینکه آدمی مثل باباعلی که قبل از من بچه دیگه ای نداشته و مطالعات قبلیش هم مرتبط با تعلیم و تربیت بچه نبوده چطور می تونه اطلاعاتی در این زمینه داشته باشه و مسیر کودکیاریش ! به مسیر درست نزدیک باشه بخشیش بر می گرده به عکسی که میبینین .

جریان از این قراره که ۱۶ سال پیش روزی از روزها که با پدرش یعنی بابابزرگ من میرن به مغازه یکی از دوستاشون ، اون دوست عزیز توله سگ تازه متولد شده ای رو نشونشون میده . حیوونی بسیار زیبا و کوچولو (تقریبن به اندازه یک وجب) که متاسفانه در بدو تولد از مادرش جدا شده و قرار بود به عنوان هدیه به باباعلی اهدا بشه . توله سگ کوچولو که نژادش به سگ های گرگی سیبری و آلاسکا شبیه بود (از همونها که می بندند به سورتمه) پیش اون موندگار شد و بعدها اسمش شد "راکی" . موجود نیمه گرگ ما اینقدر کوچولو بود که حتا نمی تونست چشم هاش رو باز کنه و یا روی پاهای خودش بایسته ، باباعلی هم که تجربه ای در خصوص بزرگ کردن سگ نداشت بهترین راه رو در مراجعه به یه دامپزشک میبینه بنابراین راهی دانشکده دامپزشکی که نزدیک خونه شون بود میشه . و باقی ماجرا :

دکتر بهرامی

راستشو بخواین اولین باری که باباعلی با آقای دکتر مواجه شد حرف هاش کمی براش عجیب و دور از ذهن اومد ! آخه اون همچین راجع به توله سگ حرف می زد که انگار داره راجع به بچه آدم حرف می زنه :

"ببین عزیز من ! کوچولوی شما کاملن سالمه و هیچ اشکالی نداره . یه واکسن هست که خودم بهش میزنم . غذاش فعلن شیر با مولتی ویتامین باشه کم کم که بزرگ تر شد میتونین از باقیمانده غذای خودتون بهش بدین . یادتون باشه که اون خیلی زود رشد می کنه و بزرگ میشه . در طول مراحل رشدش تا میتونین باهاش حرف بزنین . اون از صدای شما و حالت های صورت و چشم هاتون میفهمه که شما خوشحال ، ناراحت و یا عصبانی هستید ! هیچوقت تنبیهش نکنید . وقتی کار بدی انجام میده فقط باهاش حرف بزنید و بهش توضیح بدید که کاری که کرده کار بدی بوده . برای تربیتش هیچوقت از زدن استفاده نکنید و یا با چوب اون رو نترسونید چون ترسو بار میاد و هر کی دستش رو بلند کنه و یا چوب دستش باشه ازش می ترسه و ..."

همینطور که اون داشت ادامه میداد باباعلی احساس می کرد شاید این مرد کمی خل هم باشه !!

ولی بعدها که در جریان پرورش و تعلیم راکی قرار گرفت و به حالات مختلفش توجه کرد دید که تمام حرف های دکتر بهرامی درست و از روی عقل و مطالعه بوده . اون تجربه باعث شد سال های سال این فکر تو ذهنش باشه : "حالا که ما با حیوون ها باید اینقدر دست به عصا و با احتیاط رفتار کنیم چرا خیلی از ماها رفتارمون با بچه های خودمون بدتر و زننده تر از رفتار حیواناته؟! چرا از این مقوله و یا حتا رفتار حیوون ها نسبت به بچه هاشون یاد نمی گیریم ؟"

حالا چی شد که یاد این قضیه افتاد ؟! یکی دو هفته پیش داشت فیلم سخنرانی یه روانشناس معروف رو میدید که جمله های زیر اون رو یاد تجربه خودش انداخت :

"بهترین رابطه ای که میتوان دید رابطه حیوانات با فرزندانشان و بدترین رابطه نیز رابطه والدین انسان با فرزندش است . هیچ پستانداری به فرزندش برای غذا خوردن اصرار و غذا را در حلق او فرو نمی کند . هر یک از بچه ها که گرسنه شان شد به نوبت از شیر مادر تغذیه می کند . حیوانات با کودکشان بسیار مهربانند و برخلاف آزار و اذیتی که کودکانشان دارند به هیچ وجه عکس العمل منفی نشان نمی دهد"  

به نظر باباعلی شخصی که صاحب فرزند میشه از چند طریق میتونه راه برخورد صحیح با اون رو یاد بگیره :

-         یادآوری خاطرات خوب و بد دوران کودکی خودش : چه رفتارهایی مانع تلاش اون میشده و چه رفتارهایی انگیزه اون رو چند برابر می کرده .

-         توجه به زندگی دیگران (به خصوص دیگرانی که اطلاعاتی در خصوص نحوه رشد و شکل گیری شخصیتشون دارید) که در هر دو بعد مثبت و منفی می تونه آموزنده باشه .

-         توجه به زندگی حیوانات و نحوه برخورد اونها با فرزندانشون که درس های زیادی به همراه داره .

-         توجه به گیاهان و نحوه رشد اونها (اونها در ابتدای مراحل رشد موجودات ظریفی هستند که باید به دقت بهشون رسیدگی بشه تا تبدیل به گیاه محکم و پرباری بشند و هر گونه رسیدگی کم و یا زیاد می تونه نتایج منفی در خود گیاه و یا میوه حاصل از اون داشته باشه)

-         مطالعه و رجوع به اهل فن برای تکمیل اطلاعاتشون .

به عنوان تکمیل پستمون متن زیر رو از یکی از وب سایت های دامپزشکی کپی کردم . به نظرم حاوی نکات جالبیه که لازمه بهشون توجه بشه (تا حدود زیادی مشابه اصولیه که باید برای نوزاد انسان رعایت بشه . یکی دو تا منبع هم یادم اومد که در جای خودش با رنگ سبز مشخص کردم):

"اصولا تربيت سگها، كار وقت‌گيري بوده و نياز به حوصله زيادي دارد. شخصي كه مي‌خواهد سگ را تعليم دهد بايد با خصوصيات رفتاري آن آشنايي كافي داشته، حيوان را درك كرده و بتوا ند با وي ارتباط نزديكي برقرار كند. بايد اين نكته را در نظر داشته باشيد كه برنامه و سيستمي كه براي پرورش سگ انتخاب مي‌كنيد بايد در راستايي باشد كه حيوان را شاداب و سرحال كند و هيچ موقع اين تربيت و تعليم نبايد موجب آزار و اذيت حيوان شود. اگر بتوانید سگ را درست و صحيح تربيت كنيد، جذابيت حيوان چند برابر شده و رابطه عاطفي شما با او بسيار عميق‌تر خواهد گشت. سگ زیر شش ماه تربیت پذیری مناسبی نخواهد داشت و بهترين موقع براي شروع تربيت، از سن شش ماهگي تا 2 سالگي است.

قبل از شروع به تعليم و تربيت سگ، بايد با او كاملا اخت شويد. اينكه بخواهيد يك سگ جديد را بدون اينكه با وي آشنايي داشته باشيد و بدون اينكه با وي ارتباط نزديك برقرار كنيد، تعليم دهيد، يك كار بيهوده و پردردسر است. زيرا چنين سگي از دستورات و تعاليم شما پيروي نخواهد كرد.

اختصار در واژه ها : سگ در هنگام تعلیم ،  واژه های ساده یک بخشی مثل بنشين را خيلي راحتتر از عبارت هایی مثل «زود باش بشين» ياد خواهد گرفت(طریقه صحیح و اثربخش صحبت کردن با کودکمون یکی از مواردیه که اکثریت ما در اون ضعف شدید داریم و باید اون رو حسابی یاد بگیریم.این موارد تا حدود زیادی در کتاب "حرف اضافه ممنوع" توضیح داده شده)

حيوان معمولا در جلسات اول آموزش، زود حوصله‌اش را از دست داده و خسته مي‌شود، بنابراين بهتر است جلسات اول كوتاه بوده و خسته‌كننده نباشد.

هيچگاه در حين تربيت سگ بي‌جهت او را سرزنش نكنيد زيرا چنين برخوردي از سوي شما، او را گيج خواهد كرد. اگر سگتان در حين آموزش تعاليم شما را درست انجام داد او را تشويق كنيد. منظور از تشويق، اين است كه شما بايد يك رابطه نشاط‌بخش را با سگتان برقرار كنيد. براي مثال نوازش كردن يا گفتن كلماتي مانند آفرين، سگ خوب من و...

موقع تنبيه هم سعي نكنيد كه با عصبانيت و خشم بر سگتان فرياد بزنيد، زيرا اين كار باعث دستپاچگي و سراسيمي او گشته و از توانايي او براي يادگيري تعاليمتان خواهد كاست. (در کتاب "تربیت بدون فریاد" تا حدود زیادی توضیح داده شده که چرا برای تربیت کودکتون از فریاد استفاده می کنید و چطور میتونید با تربیت خودتون پبش از تربیت کودکتون این عادت بد رو ترک کنید)

هيچ موقع سگتان را كتك نزنيد (مگر در مواقع بسيار استثنايي، مثلا در مواقعي كه سگ تمايل به گاز گرفتن دارد) زيرا اين كار باعث خواهد شد، سگ شما ترسو بار بيايد و با بالا رفتن هر دستي پا به فرار بگذارد، همواره بايد سعي كنيد به جاي كتك زدن و حتي يك تنبيه ساده، رفتار وي را اصلاح كنيد و به محض اينكه رفتارش اصلاح شد و كارش را درست انجام داد، او را مورد تشويق قرار دهيد".